|
|
(No se muestran 42 ediciones intermedias de 3 usuarios) |
Línea 1: |
Línea 1: |
| {{Taxobox | | {{Taxobox |
| | color = lightgreen
| | |image = Sisyrinchium bermudianum B.jpg}} |
| | name = ''Sisyrinchium''
| | '''''Sisyrinchium''''' es un gran género de plantas perennes estacionales nativas de América que pertenece a la Familia [[Iridaceae]]. Comprende aproximadamente 150 especies, distribuidas por todo el continente americano, desde [[Groenlandia]] y el norte de Canadá hasta Tierra del Fuego y las [[Islas Malvinas]]. |
| | image = Sisyrinchium bermudianum B.jpg | |
| | image_width = 240px
| |
| | image_caption = ''Sisyrinchium bermudianum''
| |
| | regnum = [[Plantae]]
| |
| | divisio = [[Fanerógama]] [[Magnoliophyta]]
| |
| | classis = [[Liliopsida]]
| |
| | ordo = [[Asparagales]]
| |
| | familia = [[Iridaceae]]
| |
| | subfamilia = [[Iridoideae]]
| |
| | tribus = [[Sisyrinchieae]]
| |
| | genus = Sisyrinchium
| |
| | genus_authority = [[L.]]
| |
| | subdivision_ranks = Especies
| |
| | subdivision =
| |
| * ''[[Sisyrinchium abietum]]'' <small>[[McVaugh]]</small>
| |
| * ''[[Sisyrinchium acaule]]'' <small>[[Klatt]]</small>
| |
| * ''[[Sisyrinchium acre]]'' <small>[[H.Mann]]</small>
| |
| * ''[[Sisyrinchium alatum]]'' <small>[[Hook.]]</small>
| |
| * ''[[Sisyrinchium albidum]]'' <small>[[Raf.]]</small>
| |
| * ''[[Sisyrinchium altissimum]]'' <small>[[Ten.]]</small>
| |
| * ''[[Sisyrinchium amoenum]]'' <small>[[E.P.Bicknell]]</small>
| |
| * ''[[Sisyrinchium anceps]]'' <small>[[Cav.]]</small>
| |
| * ''[[Sisyrinchium angustifolium]]'' <small>[[Mill.]]</small>
| |
| * ''[[Sisyrinchium angustissimum]]'' <small>[[Grenm.]] & [[C.H.Thomps.]]</small>
| |
| * ''[[Sisyrinchium arenarium]]'' <small>[[Poepp.]]</small>
| |
| * ''[[Sisyrinchium arizonicum]]'' <small>[[Rothr.]]</small>
| |
| * ''[[Sisyrinchium atlanticum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium azureum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium bellum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium bermudianum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium biforme]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium brachypus]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium bracteatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium brayii]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium brevipes]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium bushii]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium caespitificum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium californicum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium campestre]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium capillare]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium cernuum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium chilense]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium chiricanum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium claritae]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium commutatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium convolutum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium convolutuna]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium cryptocarpum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium cuspidatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium demissum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium dichotomum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium elmeri]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium ensignum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium exalatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium farwellii]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium fasciculatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium flaccidum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium flexile]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium foliosum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium funereum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium fuscatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium galapagense]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium gilberti]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium gramineum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium graminifolium]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium grande]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium groenlandicum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium guatemalense]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium halophilum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium hasslerianum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium hitchcockii]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium idahoense]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium implicatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium iridifolioides]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium iridifolium]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium jamesonii]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium johnstonii]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium junceum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium junciforme]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium laxum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium langloisii]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium leptocaulon]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium leucanthum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium lineatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium littorale]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium longifolium]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium longipes]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium longispathum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium luzula]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium macrocarpon]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium macrocarpum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium macrocephalum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium macrophyllum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium mandonii]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium marchio]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium maritimum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium miamiense]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium micranthemum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium microbracteatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium minus]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium minutiflorum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium montanum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium mucronatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium nanum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium nashii]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium pachyrhizum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium pallidum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium palmeri]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium palmifolium]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium palustre]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium paramorum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium parvifolium]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium patagonicum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium platense]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium platyphyllum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium polycladon]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium polycladum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium porphyreum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium praealtum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium pringlei]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium pusillum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium radicatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium recurvatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium restioides]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium rigidifolium]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium rosulatum]]
| |
| * ''[[Sisyrinchium rosutatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium sagittiferum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium sarmentosum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium scariosum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium schaffneri]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium scirpoideum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium scoparium]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium secundiflorum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium sellowianum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium septentrionale]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium soboliferum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium striatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium subalpinum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium subcernuum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium tenellum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium tenuifolium]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium texanum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium tinctorium]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium tracyi]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium trinerva]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium unispathaceum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium vaginatum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium violaceum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium weberbauerianum]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium wettsteinii]]''
| |
| * ''[[Sisyrinchium xerophyllum]]''
| |
| }}
| |
|
| |
|
| '''''Sisyrinchium''''' es un gran [[género (biología)|género]] de plantas [[perenne]]s estacionales nativas de América que pertenece a la Familia [[Iridaceae]]. Comprende aproximadamente 150 [[especie]]s, distribuidas por todo el continente americano, desde [[Groenlandia]] y el norte de [[Canadá]] hasta [[Tierra del Fuego]] y las [[Islas Malvinas]]. | | Hay especies ampliamente distribuidas, como ''S. iridifolium'' (desde México hasta Tierra del Fuego) y otras con un habitat sumamente restringido (como ''S. filifolium'' de las Islas Malvinas). |
|
| |
|
| Hay especies ampliamente distribuidas, como ''S. iridifolium'' (desde [[México]] hasta Tierra del Fuego) y otras con un habitat sumamente restringido (como ''S. filifolium'' de las Islas Malvinas).
| | Las plantas de este género presentan un rizoma persistente, o una corona corta y erecta, con las raíces fibrosas, o bien engrosadas e hinchadas y suculentas. También comprende plantas anuales sin rizoma ni raíces suculentas. Las hojas son lanceoladas a lineares, ocasionalmente cilíndricas. El escapo es simple o diversamente ramificado, angular, a veces alado, que comprende uno o varios entrenudos; las espatas pueden ser iguales o desiguales. Las flores son actinomorfas, pediceladas, usualmente amarillas o azules a moradas con el centro amarillo, ocasionalmente blanquecinas; los tépalos son separados y subiguales. El fruto es una cápsula de globosa a ovoide. Las semillas son globosas, usualmente negruzcas. El género presenta dos números cromosómicos básicos, x=8 y 9. La Poliploidía es frecuente en el género, hallándose especies desde tetra- hasta octoploides. |
| | |
| Las plantas de este género presentan un [[rizoma]] persistente, o una corona corta y erecta, con las raíces fibrosas, o bien engrosadas e hinchadas y suculentas. También comprende plantas anuales sin rizoma ni raíces suculentas. Las hojas son lanceoladas a lineares, ocasionalmente cilíndricas. El [[escapo]] es simple o diversamente ramificado, angular, a veces alado, que comprende uno o varios entrenudos; las espatas pueden ser iguales o desiguales. Las flores son actinomorfas, pediceladas, usualmente amarillas o azules a moradas con el centro amarillo, ocasionalmente blanquecinas; los [[tépalo]]s son separados y subiguales. El fruto es una [[cápsula (fruto)|cápsula]] de globosa a ovoide. Las semillas son globosas, usualmente negruzcas. El género presenta dos números cromosómicos básicos, x=8 y 9. La [[poliploidía]] es frecuente en el género, hallándose especies desde tetra- hasta octoploides. | |
| Algunas especies de ''Sisyrinchium'' junto con los géneros ''Phaiophleps'', ''Chamelum'', y ''Ona'' han sido incluídas en el género ''Olsynium''. | | Algunas especies de ''Sisyrinchium'' junto con los géneros ''Phaiophleps'', ''Chamelum'', y ''Ona'' han sido incluídas en el género ''Olsynium''. |
|
| |
|
| [[Image:Sisyrinchium californicum4.jpg|thumb|left|250px| (''Sisyrinchium californicum'')]] | | [[Archivo:Sisyrinchium californicum4.jpg|right|200px|(''Sisyrinchium californicum'')]] |
| | |
| [[Image:Sisyrinchium striatum0.jpg|thumb|225px|left|''Sisyrinchium striatum'']]
| |
| | |
| [[Image:Sisyrinchium montanum1.jpg|thumb|left|250px|''Sisyrinchium montanum'']]
| |
| | |
| [[Image:Sisyrinchium bellum flower 2002-10-10.jpg|thumb|left|250px|''Sisyrinchium bellum'' detalle de una flor]]
| |
| | |
| [[Image:Maysmallpurpleflower.jpg|thumb|left|250px|''Sisyrinchium angustifloium'' detalle de una flor]]
| |
| | |
| | |
| == Referencias ==
| |
| | |
| * Peter Goldblatt, Paula Rudall, James E. Henrich. The Genera of the ''Sisyrinchium'' Alliance (Iridaceae: Iridoideae): Phylogeny and Relationships. Systematic Botany, Vol. 15, No. 3 (1990), pp. 497-510
| |
| | |
| * Paula Rudall, A. Y. Kenton, T. J. Lawrence. An Anatomical and Chromosomal Investigation of ''Sisyrinchium'' and Allied Genera.
| |
| Botanical Gazette, Vol. 147, No. 4 (1986), pp. 466-477
| |
| | |
| * Henrich, J. E. & P. Goldblatt. 1987. Mesoamerican ''Sisyrinchium'' (Iridaceae): new species and records, and notes on typification. Ann. Missouri Bot. Gard. 74: 903–910.
| |
| | |
| * Douglass M. Henderson. A Biosystematic Study of Pacific Northwestern Blue-Eyed Grasses (Sisyrinchium, Iridaceae). Brittonia, Vol. 28, No. 2 (1976), pp. 149-176
| |
| | |
| * [http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=130515 ''Flora of North America'' Sistemática del género]
| |
|
| |
|
| | [[Archivo:Sisyrinchium striatum0.jpg|right|225px|''Sisyrinchium striatum'']] |
|
| |
|
| | [[Archivo:Sisyrinchium montanum1.jpg|right|200px|''Sisyrinchium montanum'']] |
|
| |
|
| ==Enlaces externos==
| | [[Archivo:Sisyrinchium bellum flower 2002-10-10.jpg|right|200px|''Sisyrinchium bellum'' detalle de una flor]] |
|
| |
|
| *[http://www.pacificbulbsociety.org/pbswiki/index.php/Sisyrinchium imágenes de varias especies de ''Sisyrinchium'']
| | [[Archivo:Maysmallpurpleflower.jpg|right|200px|''Sisyrinchium angustifloium'' detalle de una flor]] |
| {{wikispecies}}
| | [[Carpeta:Iridaceae]] |
| [[Categoría:Iridaceae]] | | {{Plantas bulbosas}} |
| [[Categoría:Plantas bulbosas]]{{w}}
| | {{Referencias}} |
| | {{W}} |